Afgelopen week heeft de fractie van de PvdA, samen met GroenLinks en het CDA, een motie ingediend die vraagt om het beschermen van een gezonde leefomgeving voor de inwoners van Teylingen en daarbuiten. Onze samenleving kent regels die ervoor zorgen dat onze leefomgeving zo min mogelijk wordt aangetast. Deze regels gelden voor burgers en bedrijven: als je bijvoorbeeld te veel lawaai maakt, kan de politie ingrijpen en volgen er consequenties als je niet luistert. Bedrijven die geluid produceren, moeten ontheffingen of vergunningen aanvragen.
Toch lijkt deze logica niet te gelden voor Schiphol. De vliegtuigen die daar dagelijks opstijgen en landen veroorzaken een aanzienlijke hoeveelheid lawaai en vervuiling, maar kunnen hiermee ogenschijnlijk ongestoord doorgaan. De regels die voor gewone burgers en bedrijven gelden, lijken niet van toepassing te zijn op de luchtvaartsector. Dit leidt tot een situatie waarin de overlast de grenzen overschrijdt van wat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als acceptabel beschouwt. Iedereen begrijpt dat een vliegveld enige mate van overlast veroorzaakt, maar het is aan de Staat om aan te tonen dat deze overlast noodzakelijk is, bijvoorbeeld voor economische redenen. Die economische noodzaak moet echter wel opwegen tegen de gezondheidsschade en de hinder die wordt veroorzaakt bij omwonenden.
Een belangrijke doorbraak vond plaats op 20 maart 2024, toen een rechter een uitspraak deed die stelde dat de Staat handelt in strijd met het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens. De rechter oordeelde dat de belangen van de omwonenden van Schiphol jarenlang stelselmatig ondergeschikt zijn gemaakt aan die van de luchtvaart, zonder hen adequate rechtsbescherming te bieden.
Deze uitspraak is een erkenning voor de omwonenden, die al jarenlang het lawaai van het vliegverkeer moeten verdragen zonder dat zij enige vorm van bescherming of gerechtelijke steun kregen. De uitspraak verplicht de minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) om binnen twaalf maanden te voldoen aan de geldende wet- en regelgeving, met name het Luchtverkeersbesluit van 2008. Dit besluit stelt dat Schiphol maximaal 420.000 vliegbewegingen per jaar mag uitvoeren, een aanzienlijk lager aantal dan de huidige hoeveelheid starts en landingen.
Daarnaast stelt de uitspraak dat de inwoners beter beschermd moeten worden tegen de overlast van het vliegverkeer. Dit betekent dat er maatregelen genomen moeten worden om de gezondheid en het welzijn van de omwonenden te waarborgen. Echter, we zien nu dat de Staat zich onvoldoende inspant om zich aan deze uitspraak te houden. De minister van IenW geeft aan dat Schiphol niet hoeft te krimpen naar het voorgeschreven aantal van 420.000 vliegbewegingen, wat direct in strijd is met de gerechtelijke uitspraak.
Een betrouwbare overheid houdt zich aan de wet en aan gerechtelijke uitspraken. Daarom roept deze motie het college op om zich actief in te zetten voor de naleving van deze uitspraak. Dit is niet alleen belangrijk voor het vertrouwen in de rechtsstaat, maar vooral voor de gezondheid en het welzijn van onze inwoners. Het is tijd dat de Staat haar verantwoordelijkheid neemt en maatregelen treft om de overlast van Schiphol structureel te verminderen, in lijn met de wet en de gerechtelijke uitspraak.
